Μεγαλύτερη σημασία σε προσφορές, ιεράρχηση αναγκών και σύγκριση τιμών στο ράφι είναι τα βασικά στοιχεία που παρουσιάζει η καταναλωτική συμπεριφορά εν μέσω πληθωριστικής κρίσης, σύμφωνα με έρευνα που παρουσίασε ο Γιώργος Μπάλτας, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο πλαίσιο του 15ου Συνεδρίου του ECR Hellas, φορέα που εκπροσωπεί την βιομηχανία και τα σούπερ μάρκετ.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο καταναλωτής αντιλαμβάνεται στις συνέπειες των ανατιμήσεων και της πληθωριστικής κρίσης. Σημειώνεται ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο με 968 ερωτηματολόγια σε πανελλαδική βάση.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα, ένας καταναλωτής δίνει μικρότερη σημασία στις μικρότερες συσκευασίες, δεν ψωνίζει μέσω διαδικτύου περισσότερο και δεν έχει μειώσει τις αγορές του από τα φυσικά καταστήματα, ενώ δεν επηρεάζεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τις αγορές του.
Πού περιορίζουν την κατανάλωση
Από την έρευνα προκύπτει ότι οι καταναλωτές μειώνουν την κατανάλωση λόγω ακρίβειας σε έτοιμα γεύματα (48,3% των ερωτηθέντων), σε κρασιά, μπύρες, οινοπνευματώδη (41,1%), σε φυτικά τρόφιμα (36,7%), σε αλμυρά και γλυκά σνακ (34,1%) και σε βιολογικά προϊόντα (33%). Επίσης, οι καταναλωτές αναζητούν φθηνότερα προϊόντα όπως χαρτικά (29,6%), είδη νοικοκυριού (24,5%), συσκευασμένα τρόφιμα (24,1%), γαλακτοκομικά (23,9%), κατεψυγμένα λαχανικά και τρόφιμα (23,7%), απορρυπαντικά και καθαριστικά (23%).
Για να αντιμετωπίσουν την κρίση στρέφονται κυρίως σε προϊόντα υπό καθεστώς έκπτωσης – προσφοράς, όπως είναι απορρυπαντικά και καθαριστικά (58,3%), είδη προσωπικής καθαριότητας και υγιεινής (56,1%), χαρτικά (46,5%), είδη νοικοκυριού (45,1%), συσκευασμένα προϊόντα πρωινού (41%), καφές (38%), συσκευασμένα τρόφιμα (36,9%), κατεψυγμένα λαχανικά (34%), κατεψυγμένα τρόφιμα (33,2%), αναψυκτικά, χυμοί, νερά (31%).
Ωστόσο, δεν έχουν αλλάξει συμπεριφορά και καταναλωτικές συνήθειες, σε προϊόντα όπως φρέσκα φρούτα και λαχανικά (52%), προϊόντα ειδικής διατροφής (37,4%), ψωμί, αρτοσκευάσματα (37,3%), κρέατα και προϊόντα κρέατος (35,5%) καθώς και γαλακτοκομικά προϊόντα (33,9%).
Από πού ψωνίζουν οι καταναλωτές
Αναφορικά με τα κανάλια αγορών, το 69,3% των ερωτηθέντων προτιμά τα φυσικά καταστήματα, το 26,1% συνδυάζει φυσικό και ψηφιακό κατάστημα και ένα 4,5% προτιμά μόνο τα ψηφιακά καταστήματα. Όσοι ψωνίζουν κυρίως σε ψηφιακά καταστήματα, επενδύουν στον παράγοντα ευκολία που τον θεωρούν κυρίαρχο κριτήριο για τις αγορές τους καθώς και στην εξοικονόμηση χρόνου που τους προσφέρει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα σε σύγκριση με μία επίσκεψη σε φυσικό σημείο πώλησης.
Σε ό,τι αφορά τα φυσικά καταστήματα, κυριαρχεί η προτίμηση για χαμηλές τιμές και προσφορές, ακολουθεί το κριτήριο της ποιότητας, της ποικιλίας, της πρόσβασης, της εξυπηρέτησης, της τοποθεσίας και της ύπαρξης χώρου στάθμευσης καθώς και ενός προγράμματος επιβράβευσης αγορών.
Τα κριτήρια αγοράς προϊόντων
Ως προς τα κριτήρια αγοράς προϊόντων οι καταναλωτές επιλέγουν κατά σειρά με βάση την τιμή, εκείνα που βρίσκονται σε προσφορά, με βάση την ποιότητα, την διαθεσιμότητα ενός προϊόντος, τα συστατικά και τη σύνθεση ενός προϊόντος, το μέγεθος της συσκευασίας, την προέλευση, το είδος συσκευασίας, τη μάρκα, την εταιρεία και την καινοτομία.
Είναι χαρακτηριστικό επίσης ότι οι καταναλωτές αλλάζουν μοτίβα συμπεριφοράς που ήρθαν για να μείνουν όπου μετά την οικονομική κρίση που προηγήθηκε, προστέθηκε και ο πληθωρισμός. Αλλάζουν αγοραστικές συνήθειες και προσαρμόζονται στο υψηλότερο κόστος διαβίωσης, ενώ φυσική και ψηφιακή αγορά κινούνται σε ένα συμβιωτικό μοντέλο, απαιτώντας εναρμονισμένη στρατηγική. Στα βασικά συμπεράσματα της έρευνας είναι και ότι η τιμή αποτελεί το πρώτο σε σημαντικότητα κριτήριο ενός καταναλωτή από τα σούπερ μάρκετ και τη βιομηχανία, ενώ οι προσφορές διαδραματίζουν ρόλο κατά την επιλογή καταστήματος και προϊόντος.
Μέθοδοι προσέλκυσης καταναλωτών εν μέσω πληθωριστικής κρίσης
Για να κερδίσει ένα κατάστημα την προτίμηση ενός καταναλωτή δεδομένης της πληθωριστικής κρίσης, θα πρέπει να έχει ανταγωνιστικές τιμές (66,6%), εκτεταμένη ποικιλία προϊόντων (57,2%) και ελκυστικές προσφορές (54,6%), υψηλή ποιότητα προϊόντων (30,1%), σωστή εξυπηρέτηση πριν και μετά την πώληση (19,9%) καθώς πρόγραμμα επιβράβευσης αγορών (16,4%). Αναφορικά με τα ψηφιακά καταστήματα οι αγοραστές δίνουν προτεραιότητα επίσης στις τιμές με 62,4%, σε ελκυστικές προσφορές με 51,7% και στην ποικιλία των προϊόντων.
Στοιχείο που προσδίδει μεγαλύτερη αξία σε ένα καταναλωτικό προϊόν, είναι να έχει ελκυστική σχέση ποιότητας - τιμής (52,9%), προσιτή τιμή (21,3%), υψηλή ποιότητα (10,6%) καθώς και να είναι υγιεινό και ασφαλές (7,4%).
