Η διαχρονική επιμονή του ΠΑΣΟΚ και της Αριστεράς στην ιδεοληψία και τον συντεχνιασμό ενός ξεπερασμένου κρατισμού, κατέστησε την Ελλάδα διεθνή νησίδα εκπαιδευτικού απομονωτισμού και συχνά όμηρο μιας «Δικτατορίας μετριοτήτων».
Την ώρα της απελευθέρωσης της διεθνούς αγοράς :
- Η πατρίδα της Δημοκρατίας, αντί να διευρύνει, συρρίκνωσε το χώρο ελευθερίας στην εκπαιδευτική επιλογή των νέων ανθρώπων.
- Η πατρίδα της Παιδείας εγκλώβισε τη γνώση στο μονοπώλιο της «αυθεντίας του κρατικού πανεπιστημίου».
- Η πατρίδα της Επιστήμη φυλάκισε την καινοτόμο έρευνα στο μονόδρομο του δημόσιου τομέα.
- Η πατρίδα του Πολιτισμού εξόρισε τους πολλούς καλούς επιστήμονες, καθηγητές, ερευνητές, φοιτητές στο εξωτερικό στερώντας τους τη δυνατότητα να ζήσουν και να προσφέρουν στον τόπο τους.
Για δεκαετίες κυριάρχησε η αντίληψη ότι εθνικό, κοινωνικό, αξιοκρατικό, λαϊκό είναι μόνο ότι είναι κρατικό. Ξεχάστηκε ότι τα μεγαλύτερα ιστορικά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα τα δημιούργησαν και τα ανέδειξαν ιδιώτες, οι εθνικοί ευεργέτες.
Για την ιστορία αναφέρω τις κομβικές στιγμές που κορυφώθηκε αυτή η αντίδραση των δυνάμεων της αδράνειας κόντρα σε κάθε μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία:
- Το 1987-1990 τρεις φοιτητές της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ο γράφων, ο Τάσος Αβραντίνης και ο Μανώλης Κοττάκης) διαμορφώσαμε για πρώτη φορά την πρόταση για τα Μη Κρατικά- Μη Κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια. Την καταστήσαμε πρόταση της Συνέλευσης των φοιτητών της Νομικής Κομοτηνής. Την δησιοποιήσαμε στον Οικονομικό Ταχυδρόμο της εποχής του Γιάννη Μαρίνου αρθρογραφώντας κόντρα στους καθηγητές μας και συντάκτες του Νόμου Πλαίσιο και πετύχαμε να υιοθετηθεί προγραμματικά από τη Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
- Το 2000 η πρόταση μας για την αναθεώρηση του άρθρου 16 υποβλήθηκε από τη Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή, αλλά δυστυχώς απορρίφθηκε από την πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ στην Προτείνουσα Βουλή.
- Πολύ κοντά στην αλλαγή του άρθρου 16 φτάσαμε το 2006 με τη σύμφωνη γνώμη του νέου αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου, ο οποίος όμως υπαναχώρησε αποχωρώντας προσχηματικά από την αναθεωρητική διαδικασία υπό την πίεση της εσωκομματικής αντιπολίτευσης του Κ. Σημίτη. («Κόντρα στη Δικτατορία των Μετριοτήτων» εκδόσεις Λιβάνης 2007, δημόσια παρέμβαση Ευριπίδη Στυλιανίδη και Μανώλη Κοττάκη για τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα)
- Ολοκληρωμένη πρόταση αλλαγής του άρθρου 16 επανακατατέθηκε και το 2014 διαμορφωμένη από Επιτροπή Βουλευτών υπό τον Προκόπη Παυλόπουλο στην οποία επίσης συμμετείχα, σε μια απρόσφορη απόπειρα αναθεώρησης λόγω της πτώσης της κυβέρνησης Α. Σαμαρά με τις εκλογές του 2015.
- Στην πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Προτείνουσα Βουλή του 2019 να ενταχθούν όλες οι προτάσεις σε αναθεωρητική διαδικασία αντέδρασε φοβικά ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα με συνέπεια η Προτείνουσα Βουλή να μη δύναται να προωθήσει την σχετική αλλαγή στην Αναθεωρητική Επιτροπή στην οποία είχα την τιμή να προεδρεύω.
Τι στοίχισε όμως αυτή η ιδεοληπτική αντίδραση στη Ελληνική νεολαία, τι στο Πανεπιστήμιο και τι στην Ελλάδα γενικότερα;
Στη νεολαία:
Πάνω από 51.138 Ελληνόπουλα έφυγαν για σπουδές στο εξωτερικό(ΟΟΣΑ), τουλάχιστον αυτοί που είχαν την οικονομική δυνατότητα, ενώ οι υπόλοιποι στερήθηκαν αυτή την ευκαιρία(ωραίο Κράτος Δικαίου και Ισων Ευκαιριών). Επίσης χιλιάδες είναι και οι ερευνητές, οι καθηγητές ή οι διακεκριμένοι επιστήμονες που δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν στην πατρίδα, αν και το ήθελαν, λόγω κλειστού συστήματος, μεταφέροντας φρέσκια τεχνογνωσία και νέα νοοτροπία.
Η Ελλάδα κατέστη η χώρα με τους περισσότερους εξόριστους επιστήμονες στον κόσμο αναλογικά με τον πληθυσμό της και η έκτη στον κόσμο σε απόλυτους αριθμούς μετά την Ν. Κορέα, τη Γερμανία, την Ιαπωνία, τη Γαλλία και την Τουρκία. Σήμερα φοιτούν 3300 Έλληνες φοιτητές στις ΗΠΑ, πάνω από 7.500 στη Μ. Βρετανία (είμαστε η 2η εθνικότητα μετά τους Κινέζους), 7.000 στη Γερμανία, 2.000 στη Γαλλία, 20.546 στην Κύπρο κλπ. Δηλαδή σε 1 εκ. ελληνικού πληθυσμού αντιστοιχούν 4784 φοιτητές που σπουδάζουν στο εξωτερικό.
Για πολλά χρόνια τώρα όχι μόνο οι αποτυχόντες των πανελλαδικών αλλά και οι επιθυμούντες να αποκτήσουν δεύτερο πτυχίο ή οι μεγαλύτερες ηλικίες που ήθελαν να σπουδάσουν γιατί νεότεροι δυσκολεύονταν οικονομικά, δεν είχαν τη δυνατότητα παρά μόνο με κλήρωση στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, του οποίου η επιτυχία αποδεικνύει πόσες ευκαιρίες στη μόρφωση στέρησαν από τους Έλληνες πολίτες οι Δυνάμεις της Αδράνειας.
Στο Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο:
Η απουσία άμιλλας καθήλωσε σημαντικές επιστημονικές δυνάμεις του Δημοσίου Πανεπιστημίου και έκλεισε την πόρτα σε πολλές άλλες, διαμορφώνοντας επί χρόνια ένα αρτηριοσκληρωτικό σύστημα διοίκησης, αξιολόγησης και λειτουργίας. Η δικαιολογία της υποχρηματοδότησης καταρρίπτεται, διότι ιδιαιτέρως πριν την κρίση τα Ελληνικά ΑΕΙ ήταν τα 4α καλύτερα χρηματοδοτούμενα από το κράτος στην Ευρωζώνη, αλλά παράλληλα τα τελευταία στα Κράτη - Μέλη της ΕΕ συνολικά, διότι αντλούσαν ελάχιστους πόρους από την αγορά λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης στο δημόσιο συχνά κομματικοποιημένο management που ήταν και παραμένει πρωτίστως καθηγητοκεντρικό.
Δεν κερδίζει από την έρευνα το ίδρυμα για να ανταμείβει τους λειτουργούς του, αλλά κερδίζει ο λειτουργός ιδιωτικά(καθηγητής και δικηγόρος-γιατρός-μηχανικός…) χρησιμοποιώντας τον επιστημονικό τίτλο που του προσέφερε το ίδρυμα μόνο για τον εαυτό του.
Πλούσιες υποδομές και ικανότατο επιστημονικό δυναμικό απαξιώνονται, διότι αξιοποιούνται μονοδιάστατα χωρίς να εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα και χωρίς να συνδέονται ανταποδοτικά με την αγορά εργασίας πχ. Η Ελλάδα είναι μια ναυτική και τουριστική υπερδύναμη, χωρίς να διαθέτει όμως πανεπιστήμια προσανατολισμένα στην παραγωγή ειδικών για την συγκεκριμένη αγορά εργασίας. Κανείς δεν ασχολείται σοβαρά με τα επαγγέλματα του μέλλοντος, παρότι ο μοναδικός Ευρωπαϊκός Οργανισμός που φιλοξενείται στην Ελλάδα είναι το CEDEFOP, το οποίο προωθεί την ενίσχυση της απασχολησιμότητας των αποφοίτων. Υπερπαράγουμε ειδικότητες κορεσμένες και έχουμε έλλειψη σε επιστημονικά αντικείμενα αιχμής, διότι τα αντανακλαστικά του Δημοσίου Πανεπιστημίου δεν επικοινωνούν συχνά με τις ταχύτητες της αγοράς εργασίας και τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.
Ενδεικτικά παραδείγματα μιας άλλης λογικής αναφέρω από τις ΗΠΑ, όπου η συνεργασία πριν χρόνια του περιφερειακού πανεπιστημίου Clemsen με την εταιρεία BMW που βρίσκονταν σε απόσταση 80 χλμ, στο πλαίσιο του προγράμματος «International Center for Automotive Research», του διασφάλισε 10 δις δολάρια ερευνητική χορηγία για το τμήμα Μηχανολόγων που εκπαιδεύτηκαν από ειδικούς της βιομηχανίας και στη συνέχεια προσελήφθησαν από αυτή. Η βιομηχανία διασφάλισε έτσι χαμηλότερο κόστος παραγωγής και υψηλότερη ποιότητα, ενώ το Πανεπιστήμιο εκτινάχθηκε στα 20 καλύτερα των ΗΠΑ στο συγκεκριμένο τομέα. Αντίστοιχες συνέργιες έχουμε στο Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνια, όπου γνωστή φαρμακοβιομηχανία επένδυσε ερευνητικά 25 δις δολ. για την παραγωγή νέας γενιάς φαρμάκων καθώς και στα Πανεπιστήμια της Νότιας Καρολίνας από τοπικές Κλωστοϋφαντουργίες. Στις ΗΠΑ οι δωρητές μόνο το 2004 δαπάνησαν 24,4 δις σε Πανεπιστήμια τα οποία κερδίζουν πάνω από 1 δις ετησίως από royalties και άλλα δικαιώματα αξιοποίησης εφευρέσεων.
Στην Ελλάδα:
Στοίχισε ακριβά μέχρι σήμερα το κρατικό μονοπώλιο στην Ανώτατη Εκπαίδευση, διότι την απέκλεισε από μια δυναμική διεθνή εκπαιδευτική αγορά που αναπτύσσεται ραγδαία γύρω μας, η οποία από τη δεκαετία του 2000 συμπεριλαμβάνει πάνω από το 2% των φοιτητών που συνεχώς αυξάνονται και διακινεί από τότε πάνω από 30 δις δολ. μόνο από δίδακτρα που από το 2003 σύμφωνα με τον Ο.Ο.Σ.Α αυξάνονται ετησίως κατά 7%. Από αυτή την αγορά η Ελλάδα είναι εντελώς απούσα λόγω της τραγικής ιδεοληψίας κάποιων πολιτικών δυνάμεων ή ξεπερασμένων καθηγητικών κατεστημένων.
Την ίδια στιγμή γύρω μας Κράτη με μηδενική εκπαιδευτική παράδοση αναπτύσσουν την ιδιωτική ή δημόσια εκπαίδευση τους προσελκύοντας διεθνείς φοιτητές και ιδιωτικές χορηγίες. Η Τουρκία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Τσεχία, η Βόρεια Μακεδονία ακόμα και η κομμουνιστική Κίνα κερδίζουν καθημερινά μεγάλο μερίδιο της διεθνούς εκπαιδευτικής αγοράς που σίγουρα αν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις θα επέλεγε την Ελλάδα.
Μεγάλη κερδισμένη της Ελλαδικής φοβικότητας και ιδεοληψίας είναι η Κυπριακή Δημοκρατία που έχοντας αναπτύξει δημόσια και ιδιωτικά Πανεπιστήμια προσέλκυσε χιλιάδες Έλληνες και ξένους Καθηγητές, Ερευνητές και φοιτητές, περίπου 78 εθνικότητες, διασφαλίζοντας το 6% του ΑΕΠ της από την Ανώτατη Εκπαίδευση και επιτυγχάνοντας για κάποια από τα νέα ΑΕΙ υψηλές θέσεις ακόμα και στη διεθνή αξιολογική κατάταξη(μεταξύ 300 και 400).
Η Ελληνική εμμονή στο κρατικό μονοπώλιο δεν στοιχίζει μόνο την απώλεια ελληνικών εγκεφάλων στο εξωτερικό αλλά και απίστευτων κεφαλαίων. Αυτό μπορεί κανείς να το συνειδητοποιήσει αν μελετήσει για παράδειγμα την αγορά του Λονδίνου το 2015. Μόνο οι συμφωνίες που υπογράφηκαν για φοιτητικά καταλύματα ανέρχονται στις 3,5 δις στερλίνες, δηλαδή 4,8 δις ευρώ. Η Βρετανία διέθετε πριν το Brexit 1,8 εκ αλλοδαπούς φοιτητές, αλλά με στοιχεία μόνο 525.000 φοιτητικές κλίνες. Αυτό αύξησε τα ενοίκια κατά 3-4% ετησίως δημιουργώντας απίστευτη ανάπτυξη στην οικοδομή. Αντίστοιχη κατάσταση βιώνει τα τελευταία χρόνια η Κύπρος αξιοποιώντας ακόμα και τις συνέπειες του Brexit.
Η απελευθέρωση της Ελληνικής αγοράς Ανώτατης Εκπαίδευσης από το Κρατικό μονοπώλιο και η συνύπαρξη Δημοσίου και Μη Κρατικού Πανεπιστημίου :
- Θα αναδείκνυε τις επιστημονικές δυνάμεις του ντόπιου και του Οικουμενικού Ελληνισμού.
- Θα συνέβαλε στον επαναπατρισμό νέων επιστημόνων που θα γινόταν φορείς νέας γνώσης και νοοτροπίας ακόμα κι αν εργαζόταν ή σπούδαζαν εποχικά στην Ελλάδα.
- Όλα τα Ελληνικά Πανεπιστήμια δημόσια ή ιδιωτικά θα προσέλκυαν χιλιάδες ξένους φοιτητές στην Ελλάδα δημιουργώντας μια νέα πηγή για το ΑΕΠ ισχυρότερη ακόμα και από τον τουρισμό, διότι κάθε φοιτητής έχει υπολογιστεί ότι προκαλεί κατά μέσο όρο 7-8 επισκέψεις τρίτων στον τόπο σπουδών του.
- Μέσα από τους μετέχοντες της Ελληνικής Παιδείας θα μπορούσε να ξαναγεννηθεί ένα πανίσχυρο διεθνές δίκτυο φιλελληνισμού που θα ενίσχυε την εξωστρέφεια της εθνικής οικονομίας και θα προωθούσε αποτελεσματικά στο μέλλον δια των αποφοίτων του τα εθνικά μας δίκαια πολλαπλασιάζοντας τις διεθνείς μας συμμαχίες.
- Η μετεξέλιξη της Ελλάδας σε σημαντικό διεθνές περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο θα δημιουργούσε πολλές και ποιοτικές θέσεις εργασίας για απλούς ή εξειδικευμένους εργαζόμενους και σίγουρα η πανεπιστημιακή έρευνα θα ενίσχυε τις δυνατότητες της Ελληνικής αγοράς σε πολλά πεδία που οι Έλληνες διαπρέπουν διεθνώς.
Η απελευθέρωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι βέβαιον ότι θα αφυπνίσει το δημιουργικό δαιμόνιο του Έλληνα και θα δικαιώσει το Όραμα του πρώτου Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος εκτός από την Ανεξαρτησία της Πατρίδας, ήθελε να καταστήσει την Ελλάδα «Χώρα-Μήτρα», δηλαδή Ουδέτερο Ανεξάρτητο Κράτος, όπως η πρώτη Ομοσπονδία που ίδρυσε στην Ελβετία ως διεθνές οικονομικό κέντρο, αλλά με τη μορφή ενός Παγκόσμιου Πανεπιστημίου στο οποίο θα σπουδάζουν οι άριστοι του Κόσμου. Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια εμπόδισε τότε την πραγμάτωση του συνολικού του Οράματος.
Ελπίζω οι αντιδράσεις της Δικτατορίας των Μετριοτήτων να μην επιτύχουν ξανά την ματαίωση της σύγχρονης μεταρρύθμισης. Η Ελλάδα μπορεί με τη συνύπαρξη Δημόσιου και Μη Κρατικού Πανεπιστημίου, την άμιλλα αλλά και τη συνεργασία τους να καταστεί Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο, επιβεβαιώνοντας την πρόβλεψη του νομπελίστα Οδυσσέα Ελύτη, ότι «θα έλθει η στιγμή που ο πολιτισμός μας θα μας συγκλονίσει με τη δύναμη της επικαιρότητας του…»
Του Δρ. Ευριπίδη Στ. Στυλιανίδη
Βουλευτή Ροδόπης Νέας Δημοκρατίας- πρώην Υπουργού Παιδείας,
Αναπληρωτή Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
Πηγή: Εφημερίδα Εστία
