Ο πλανήτης Αφροδίτη μπορεί να ήταν κάποτε πιο δυναμικός και να θύμιζε περισσότερο την Γη. Μελέτη με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου Brown αποκαλύπτει στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η Αφροδίτη είχε τεκτονικές πλάκες, σαν αυτές της Γης, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.
Τα ευρήματα βασίζονται σε προσομοιώσεις που χρησιμοποιούν ατμοσφαιρικά δεδομένα από την Αφροδίτη. Αυτές οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι η υπάρχουσα σύνθεση της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης και η πίεση στην επιφάνειά της θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί λόγω της δραστηριότητας των τεκτονικών πλακών. Αυτή είναι μία γεωλογική διαδικασία που έχει κεντρικό ρόλο στην ζωή σε ένα πλανήτη. Απαιτούνται δηλαδή τεκτονικές πλάκες που κινούνται, συγκρούονται και ολισθαίνουν η μία κάτω από την άλλη.
Τέτοιες τεκτονικές κινήσεις στη Γη, εντατικοποιήθηκαν και διαμόρφωσαν ηπείρους, οροσειρές και προκάλεσαν χημικές αντιδράσεις στη διάρκεια δισεκατομμυρίων ετών.
Απότομη στροφή
Αυτή η γεωλογική δραστηριότητα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας της Γης, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη ζωής. Ωστόσο, η Αφροδίτη φαίνεται ότι έκανε μία απότομη στροφή και έφτασε στις σημερινές της εχθρικές συνθήκες, με τις θερμοκρασίες να εκτοξεύονται τόσο υψηλά που μπορούν να λιώσουν το μόλυβδο.
Η νέα μελέτη αμφισβητεί την ιδέα ότι η Αφροδίτη είχε πάντα μια στατική ενιαία πλάκα. Η μελέτη υποδηλώνει ότι η Αφροδίτη, πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια έως 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, είχε κινήσεις των τεκτονικών πλακών παρόμοιες με εκείνες της πρώιμης Γης, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα.
Παρόμοιοι πλανήτες
Ο συγγραφέας της μελέτης, Matt Weller ολοκλήρωσε την εργασία του ενώ ήταν μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Brown και τώρα βρίσκεται στο Lunar and Planetary Institute στο Χιούστον. «Ένα από τα συμπεράσματα είναι ότι ήταν πολύ πιθανό να είχαμε δύο πλανήτες την ίδια στιγμή στο ίδιο ηλιακό σύστημα να λειτουργούν σε ένα καθεστώς τεκτονικών πλακών, τον ίδιο τρόπο τεκτονικής που επέτρεψε τη ζωή που βλέπουμε στη Γη σήμερα», δήλωσε ο Weller.
Αυτή η αποκάλυψη υπογραμμίζει την πιθανότητα να υπήρχε μικροβιακή ζωή στην αρχαία Αφροδίτη, υποδεικνύοντας ότι αυτοί οι πλανήτες ήταν πιο όμοιοι στην πρώιμη ιστορία τους από όσο θεωρούσαμε μέχρι σήμερα.
Τεκτονική πλακών και κατοικησιμότητα
Ο συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Alexander Evans, σημείωσε ότι οι πλανήτες μπορεί να μεταβαίνουν από την μία τεκτονική κατάσταση στην άλλη. «Μέχρι τώρα θεωρούσαμε την τεκτονική κατάσταση ως κάτι δυαδικό: είτε ισχύει είτε όχι, και είτε ισχύει είτε όχι για όλη τη διάρκεια ζωής του πλανήτη», δήλωσε ο Alexander Evans.
Και συνέχισε: «Αυτό δείχνει ότι οι πλανήτες μπορεί να κάνουν μεταβάσεις μέσα και έξω από διαφορετικές τεκτονικές καταστάσεις και ότι αυτό μπορεί να είναι αρκετά συνηθισμένο. Η Γη μπορεί να είναι η εξαίρεση».
Πέρα από την επιφάνεια
Η μελέτη ξεκίνησε με έναν ευρύτερο στόχο και συγκεκριμένα για να διακρίνει πώς οι εξωπλανητικές ατμόσφαιρες μπορούν να αποτελέσουν δείκτες για την πρώιμη ιστορία τους.
Χρησιμοποιώντας την Αφροδίτη ως αναφορά, η ομάδα σύντομα συνειδητοποίησε την ασυμφωνία μεταξύ των προσομοιώσεων που βασίζονται στην υπόθεση ότι ο πλανήτης είχε πάντα μια στατική ενιαία τεκτονική πλάκα και της πραγματικής ατμοσφαιρικής σύνθεσης της Αφροδίτης. Μια ανακάλυψη έγινε όταν το μοντέλο ενσωμάτωσε περιορισμένη πρώιμη τεκτονική κίνηση, που αντικατοπτρίζει τη σημερινή κατάσταση της Αφροδίτης.
«Είμαστε ακόμα σε αυτό το παράδειγμα όπου χρησιμοποιούμε τις επιφάνειες των πλανητών για να κατανοήσουμε την ιστορία τους. Δείχνουμε για πρώτη φορά ότι η ατμόσφαιρα μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσουμε κάποια από την πολύ αρχαία ιστορία των πλανητών που συχνά δεν διατηρείται στην επιφάνεια», ανέφερε ο καθηγητής Evans.
Οι επιπτώσεις
Οι επιπτώσεις αυτής της έρευνας εκτείνονται πέρα από την Αφροδίτη. Οι επερχόμενες αποστολές DAVINCI της NASA θα μετρήσουν τα ατμοσφαιρικά αέρια της Αφροδίτης. Οι μετρήσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να υποστηρίξουν αυτά τα ευρήματα. Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα: Τι σταμάτησε την ύπαρξη τεκτονικών πλακών στην Αφροδίτη;
«Η Αφροδίτη βασικά έμεινε χωρίς «βενζίνη» μέχρι ενός σημείου, και αυτό έβαλε φρένο στη διαδικασία», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Daniel Ibarra, καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογικών, Περιβαλλοντικών και Πλανητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Brown.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι οι λεπτομέρειες του πώς συνέβη αυτό μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη Γη. «Αυτό θα είναι το επόμενο κρίσιμο βήμα στην κατανόηση της Αφροδίτης, της εξέλιξής της και τελικά της μοίρας της Γης. Ποιες συνθήκες θα μας αναγκάσουν να κινηθούμε σε μια τροχιά σαν της Αφροδίτης, και ποιες συνθήκες θα μπορούσαν να επιτρέψουν στη Γη να παραμείνει κατοικήσιμη;» ανέφερε ο Weller.
