Η σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών εξελίσσεται με την πάροδο των ετών και καθορίζεται από τις εκάστοτε συνθήκες που επικρατούν στην οικογένεια.
Η καλή επικοινωνία και η συναισθηματική επαφή ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά δημιουργούν μια ασφαλή σχέση. Με βάση αυτή τη σχέση τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση και μαθαίνουν να είναι υπεύθυνα και συνεργάσιμα. Ταυτόχρονα οι γονείς είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν πιο εύκολα τα προβλήματα που προκύπτουν και να ορίζουν την πειθαρχία χωρίς να νιώθουν την ανάγκη να επιλέγουν τιμωρητικές μεθόδους.
Γενικότερα, η εξέλιξη της επικοινωνίας καθορίζεται από συγκεκριμένους παράγοντες. Για παράδειγμα, το να είναι κάποιος ειλικρινής, να εκδηλώνει τα συναισθήματα του και να κατανοεί τη σκέψη του άλλου είναι παράγοντες που επηρεάζουν τη σχέση του με τους άλλους. Πιο συγκεκριμένα, στην οικογένεια η επικοινωνία μεταξύ των γονέων αποτελεί πρότυπο για τα παιδιά, ώστε με τη σειρά τους αυτά την μιμούνται. Είναι αναγκαίο να είναι ξεκάθαρη για όλους η ανθρώπινη πλευρά των μελών της οικογένειαςκαθώς είναι άνθρωποι με ανάγκες αλλά και αδυναμίες.
Τα παιδιά είναι καλό να βλέπουν ότι οι γονείς είναι και αυτοί άνθρωποι με αδυναμίες, δεν είναι super ήρωες που τα κάνουν όλα τέλεια, θα κάνουν και λάθη. Από τη μια αυτό βοηθά τα παιδιά να έχουν μια πραγματική εικόνα της ανθρώπινης υπόστασης και να μεγαλώνουν συμφιλιωμένα με την αποτυχία ή τα λάθη, με σκοπό να μην απογοητεύονται και να προσπαθούν για το καλύτερο. Από την άλλη αυτό βοηθά τους γονείς να αποφορτιστούν από το άγχος ότι πρέπει να είναι τέλειοι για τα παιδιά τους, να αποδέχονται κι αυτοί τα λάθη τους και να τα εκφράζουν στα παιδιά τους (γιατί συνήθως οι γονείς φοβούνται να «πέσουν» στα μάτια των παιδιών τους και μπορεί να μιλούν επιθετικά ή αυταρχικά ενώ θα μπορούσαν απλώς να παραδεχτούν ότι έκαναν λάθος και να το διορθώσουν). Όλα αυτά με στόχο μια επικοινωνία στα πλαίσια της πραγματικής ζωής και της ειλικρίνειας όπου ο καθένας αποδέχεται τον άλλον όπως είναι και δεν προσπαθούν να κρυφτούν ή να πουν ψέματα.
Κάθε μέλος της οικογένειας δημιουργεί τον δικό του κώδικα επικοινωνίας με ένα άλλο μέλος αλλά και με ολόκληρη την οικογένεια. Επομένως, είναι βασικό οι γονείς και τα παιδιά, αντίστοιχα, να μάθουν να ακούν τον συνομιλητή τους, να προσπαθούν να μπουν στη θέση του και να δουν τα πράγματα από τη δική του οπτική γωνία. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται σταθερές σχέσεις που διακατέχονται από εμπιστοσύνη και ασφάλεια. Ωστόσο, υπάρχουν, παρακάτω, τρόποι επικοινωνίας που είναι ευρέως αποδεκτοί και βοηθούν στην πράξη κάποιες κρίσιμες λεκτικές στιγμές.
Η έκφραση των πραγματικών σκέψεων. Για παράδειγμα, όταν μια μαμά λέει στην έφηβη κόρη της «να γυρίσεις νωρίς το βράδυ» , εννοεί «να γυρίσεις νωρίς το βράδυ γιατί ανησυχώ και θέλω να είσαι ασφαλής», ενώ η έφηβη κόρη το εκλαμβάνει «να γυρίσεις νωρίς το βράδυ γιατί το λέω εγώ».
Η επανάληψη και η διευκρίνιση. Είναι σημαντικό, τα λεγόμενα των γονέων να γίνονται απολύτως κατανοητά από τα παιδιά. Πολλές φορές, να εξηγούμε γιατί δεν πρέπει να γίνει κάτι και γιατί πρέπει να γίνει ή να το πούμε με διαφορετικά λόγια προκειμένου το παιδί να είναι σε θέση να κατανοήσει τον γονέα. Τα περισσότερα προβλήματα στην επικοινωνία προκύπτουν επειδή τα παιδιά έχουν παρανοήσει ή διαστρεβλώσει τα λεγόμενα των γονέων.
Η επιλογή της κατάλληλης στιγμής για επικοινωνία. Για παράδειγμα, η κατάλληλη στιγμή για να συμμορφώσουμε ένα παιδί και να του δώσουμε να καταλάβει ότι αυτό που έκανε δεν ήταν σωστό, είναι όταν το παιδί είναι ήρεμο, δεν κλαίει και έχει περάσει ένα μικρό χρονικό διάστημα από την στιγμή της αταξίας, ώστε να είναι σε θέσει να κρίνει την πράξη του και το αποτέλεσμά αυτής.
Οι κατάλληλες εξωτερικές συνθήκες. Όταν οι γονείς επιλέγουν να μιλήσουν στα παιδιά για ένα συγκεκριμένο θέμα, είναι σημαντικό να υπάρχει ησυχία, να βρίσκονται σε περιβάλλον χωρίς πολλά ερεθίσματα που τραβούν την προσοχή, όπως η τηλεόραση, να κατεβαίνουν στο επίπεδο των παιδιών ώστε να υπάρχει οπτική επαφή και να διατηρείται σταθερός ο τόνος της φωνής.
Η χρήση κατάλληλων λέξεων. Η χρήση απλών και ξεκάθαρων προτάσεων που δηλώνουν ακριβώς αυτό που θέλουν να μεταφέρουν οι γονείς στα παιδιά, είναι πιο εύκολο να αποτυπωθούν και να εφαρμοστούν. Η πληθώρα λέξεων και μηνυμάτων πολύ πιθανόν να μπερδέψει τα παιδιά και οι πολύωρες συζητήσεις να αποβούν άκαρπες.
Πηγή: www.psychologies.co.uk, psychopedia.gr
