H άνευ προηγουμένου ελληνοτουρκική κρίση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδος που διαχέεται και στην Ε.Ε., προκαλεί μεγάλα προβλήματα στις τουρκικές προσδοκίες για μελλοντική ενταξιακή πορεία, όπως στις διμερείς και πολυμερείς συνεργασίες σε πολλά πεδία.
Ταυτόχρονα αποσταθεροποιεί την Ανατολική Μεσόγειο και το εσωτερικό της χώρας με συνέπεια να εργείρονονται σοβαρά ερωτήματα για την ικανότητα της Άγκυρας να παραμείνει στρατηγικός σύμμαχος της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, όπως και στις προηγούμενες δεκαετίες, μετά από μία αμφίρροπη σύγκρουση με την Ελλάδα.
Η Φαινόμενη Εικόνα
Οι αμυντικές δυνατότητες των δύο χωρών μακράν απέχουν από το να θεωρηθούν συγκρίσιμες. Η ελληνική πολεμική αεροπορία διαθέτει 308 πολεμικά αεροσκάφη, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και 150 F-16, έναντι των 465 της Τουρκίας. Οι ελληνικές δυνάμεις ξηράς αποτελούνται από 159.000 αξιωματικούς, βαθμοφόρους και πολίτες, με τις αντίστοιχες τουρκικές να φθάνουν τους 610.000, ενώ υποστηρίζονται και από 39 επιθετικά ελικόπτερα έναντι 36 των Τούρκων. Ταυτόχρονα η ελληνική πλευρά διαθέτει 1.244 άρματα μάχης σε σύγκριση με τα 3.763 της Τουρκίας.
Στο θαλάσσιο τομέα οι δύο χώρες εμφανίζονται σχεδόν ισοδύναμες σε πλοία επιφανείας, δηλαδή φρεγάτες, κορβέττες και άλλα σκάφη, ενώ ο ελληνικός στόλος διαθέτει 11 υποβρύχια έναντι 13 του τουρκικού, αλλά τα 4 είναι τελευταίας τεχνολογίας, τα αποκαλούμενα και αόρατα για τις δυνατότητές τους να μην εντοπίζονται, με συνέπεια να προβληματίζουν με την παρουσία τους Τούρκους επιτελείς.
Τα αριθμητικά μεγέθη που επιβεβαιώνουν μία καταθλιπτική υπεροχή οδηγούν το καθεστώς Erdoğanστην εκτίμηση πως Ελλάδα και Κύπρος μειονεκτούν καταθλιπτικά έναντι της ισχύος του και αποφασίζει να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο για να προχωρήσει σε σύγκρουση όχι μόνον με ένα μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά και με δύο χώρες της Ε.Ε. Η αδιέξοδη στην πραγματικότητα πολιτική που εξελίσσεται στις παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, το υποχρεώνει τελικά και σε λύσεις απελπισίας, με πλέον πρόσφατη το παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, με την ελπίδα να αποκομίσει οφέλη σε βάρος όλων των άλλων ενδιαφερόμενων.
Η Θρυαλλίδα
Επί σειράν ετών η πολιτική των μηδενικών προβλημάτων του πρώην Υπουργού Εξωτερικών AhmetDavutoglu, αποτελεί την σημαία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του προέδρου Recep Tayyip Erdoğan. Όμως προ μερικών ετών ένα κύμα διαμαρτυριών στο εσωτερικό της χώρας και το φαινόμενο της Αραβικής Άνοιξης στην Βόρειο Αφρική και στην Μέση Ανατολή, προκαλούν αντιδράσεις στην τουρκική κυβέρνηση που τελικά στρέφονται σε λανθασμένες κατευθύνσεις και καταλήγουν στην επικείμενη κατάρρευση της Τουρκίας.
Μέσα στο ασταθές κλίμα που δημιουργείται, η Άγκυρα αρχίζει να έχει προβλήματα και εντάσεις με όλες σχεδόν τις όμορες χώρες, αλλά και με μεγάλες δυνάμεις, που εξελίσσονται σε σκληρές αντιπαραθέσεις, ακόμα και συγκρούσεις. Οι άλλοτε καλές και ανέφελες εποχές έχουν παρέλθει και τίποτε στον ορίζοντα δεν προοιωνίζει την επάνοδό τους, αλλά επιπλέον στην τρέχουσα περίοδο δεν υπάρχει κάποια χώρα άμεσου ενδιαφέροντος για την Άγκυρα που να μην έχει σοβαρά προβλήματα με την συμπεριφορά και τις προθέσεις του καθεστώτος Erdoğan.
Κατά τα φαινόμενα η θρυαλλίδα για την μεταβολή αναδύεται περί τα τέλη του 2013, όταν μία ομάδα εισαγγελέων αποκαλύπτει τεράστια σκάνδαλα διαφθοράς, καταχρήσεις εξουσίας από το AKP και εμπλοκές υπουργών της κυβέρνησης και διαφόρων συγγενών ανώτατων αξιωματούχων στα σκάνδαλα. Όμως ακολουθούν οι Αμερικανοί εισαγγελείς που ερευνούν τις παράνομες διακινήσεις χρυσού μεταξύ του Ιράν και της Τουρκίας με επίκεντρο έναν Τουρκο-Ιρανό επιχειρηματία που κατηγορείται ότι παραβιάζει τις κυρώσεις, ότι δωροδοκεί Τούρκους αξιωματούχους και σχετίζεται ύποπτα με την οικογένεια του Τούρκου προέδρου.
Ο Erdoğan και οι ηγέτες του AKP σπεύδουν να απορρίψουν με βδελυγμία τις κατηγορίες που εκτοξεύονται από παντού, καταγγέλλοντας παράλληλα πως αποτελούν τα θύματα μίας τεράστιας συνωμοσίας. Στο στόχαστρο του Τούρκου προέδρου έρχεται ο εξόριστος κληρικός και κάποτε μέντοράς του, Fethullah Gulen, που καταγγέλλεται ως ο εγκέφαλος μίας διεθνούς συνωμοσίας, με μοχλό ένα παράλληλο κράτος στην Τουρκία που αποσκοπεί στην ανατροπή του AKP από την εξουσία. Η ρητορική εντείνεται κατά της εσωτερικής αντιπολίτευσης και των δυτικών κυβερνήσεων, που κατά τον Τούρκο πρόεδρο εμπλέκονται στην συνωμοσία κατά του κόμματος του, υποκινώντας ουσιαστικά πραξικοπηματίες.
Το Ενεργειακό Τρίγωνο
Η άνευ προηγουμένου εσωστρέφεια περιθωριοποιεί τον σχηματισμό του ενεργειακού τριγώνου Αιγύπτου-Ισραήλ-Κύπρου που σχηματίζεται στα τέλη του 2011, με το απόλυτα ζωτικό αυτό θέμα να αντιμετωπίζεται μάλλον αμήχανα εκείνη την περίοδο από την Άγκυρα. Το επίκεντρο στο εσωτερικό της χώρας μετατοπίζεται προς την δίωξη των συνωμοτών, που κατά τον Τούρκο πρόεδρο, όλοι είναι ύποπτοι με εξαίρεση το AKP, τα μέλη του και τους οπαδούς του. Οι εισαγγελείς που εμπλέκονται στις έρευνες των σκανδάλων συλλαμβάνονται και φυλακίζονται, αν και αργότερα και εντελώς αθόρυβα αποφυλακίζονται.
Μετά το πραξικόπημα ο Τούρκος πρόεδρος εντείνει τις προσπάθειές του για την ισλαμοποίηση της χώρας, ακολουθώντας πιστά τα βήματα του στρατηγού Zia ul-Haq, της περιόδου 1978-1988, στο Πακιστάν. Η πορεία του προκαλεί σοβαρές ανησυχίες στους δυτικούς συμμάχους που παρατηρούν μία επικίνδυνη στροφή προς τον ολοκληρωτισμό, με μαζικές διώξεις πολιτικών αντιπάλων, εκκαθαρίσεις μεγάλης κλίμακας στις ένοπλες δυνάμεις και περιορισμό των ελευθεριών. Μάλιστα με την είσοδο του φίλου του (όπως υποστηρίζει) Donald Trump στον Λευκό Οίκο οι προσπάθειες εντείνονται με κυριώτερα χαρακτηριστικά την συγκέντρωση νομοθετικών και δικαστικών εξουσιών στην κυβέρνηση, τον έλεγχο όλων των μεγάλων επιχειρήσεων, όπως και του τύπου και των μέσων μαζικής επικοινωνίας. Παράλληλα κλιμακώνονται οι επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στην Βόρειο Αφρική, την Ανατολική Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή.
Το Πραξικόπημα και η Σύγκρουση με την Ελλάδα
Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016 το γενικό τουρκικό επιτελείο συντάσσει μία άκρως απόρρητη έκθεση, που δημοσιεύεται μετά από το θερινό πραξικόπημα που την ακολουθεί με διαφορά μερικών εβδομάδων. Η έκθεση διαρρέει από τον NORDIC MONITOR, έναν πολιτικό κυρίως ιστότοπο, αντιπάλων του Erdoğan, που λειτουργεί όπως και το WIKILEAKS, δημοσιεύοντας τουρκικά απόρρητα έγγραφα. Με βάση τα έγγραφα οι στρατηγοί απορρίπτουν κάθε επιθετική κίνηση εναντίον χώρας μέλους του ΝΑΤΟ, εννοώντας την Ελλάδα και αποκλείουν κάθε προοπτική μονομερούς επέμβασης στην Βόρειο Συρία, εκτός εάν ενταχθεί στα πλαίσια της διεθνούς δύναμης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που μάχεται κατά του ISIS και μόνον μετά από ειδική σχετική απόφαση που θα φέρει την έγκριση του ΟΗΕ.
Όμως με πρόφαση το πραξικόπημα, το καθεστώς Erdoğan εξαπολύει έναν απίστευτο διωγμό στις ένοπλες δυνάμεις, εκδιώκοντας όλους όσους αντιτίθενται στα σχέδιά του και αντικαθιστώντας όλα τα ανώτατα στελέχη με ισλαμιστές και νεο-εθνικιστές, που υπερθεματίζουν υπέρ των οθωμανικών μεγαλομανιών του Τούρκου προέδρου. Η μονομερής επέμβαση στην Συρία υλοποιείται το 2017 και ακολουθεί σειρά προκλητικών ενεργειών και επεμβάσεων, με συνέπεια τριγμούς, αστάθεια και κρίσεις στην Βόρειο Αφρική, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή.
