Μία από τις σημαντικότερες πολιτικοϊδεολογικές υπερβάσεις συνέβη τον Φεβρουάριο του 2005. Την σχετική πρωτοβουλία την είχε λάβει ο Κώστας Καραμανλής, πρωτοεκλεγείς πρωθυπουργός ένα χρόνο πριν.
Παρά τις μεγάλες διαφορές που η ΝΔ είχε επί σειρά ετών με το ΠΑΣΟΚ τόσο κατά την περίοδο του Ανδρέα Παπανδρέου όσο και την περίοδο του Κώστα Σημίτη –τον οποίον μάλιστα ο Κώστας Καραμανλής είχε χαρακτηρίσει «αρχιερέα της διαπλοκής»- ο νεόκοπος πρωθυπουργός θέλησε να δείξει ότι είναι δυνατόν να υπερκερασθούν τα πολιτικά πάθη και να υπάρξει διακομματική συνεννόηση για τα μείζονα ζητήματα του τόπου. Και ασφαλώς, ένα από τα ζητήματα αυτά ήταν και η θέση του Ανωτάτου Άρχοντος, ως ρυθμιστού του Πολιτεύματος, έστω και συμβολικά, αφού με την συνταγματική αναθεώρηση του Ανδρέα Παπανδρέου, είχε περιοριστεί ο συνταγματικός του ρόλος, μεταβληθέντος του Πολιτεύματος σε προεδρευομένη μεν Δημοκρατία αλλά σε άκρως πρωθυπουργοκεντρική.
Έτσι, με την συλλογιστική αυτή ο Κώστας Καραμανλής πρότεινε για υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κάρολο Παπούλια, ο οποίος όχι απλώς προερχόταν από το ΠΑΣΟΚ αλλά είχε διατελέσει και στενότατος συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου. Όταν ο Καραμανλής τηλεφώνησε στον Κάρολο Παπούλια δυό μήνες πριν από την εκλογή του, στις 12 Δεκεμβρίου, για να του αναγγείλει την απόφαση της κυβέρνησής του του εξής την ανάγκη να αποτελεί το ύπατο αξίωμα της Πολιτείας κατ’ εξοχήν ενωτικό :
«Είστε το πρόσωπο που μπορεί να εννοήσει τους Έλληνες. Διαθέτετε σύνεση, σοβαρότητα και υπευθυνότητα και η θητεία σας θα είναι ένα ορόσημο». Σ εκείνο το τηλεφώνημα είχε συμφωνήσει και ο μέλλων Πρόεδρος για την ανάγκη συναίνεσης στα μεγάλα θέματα και κυρίως τα εξωτερικά, δεδομένου ότι στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ είχε την θέση του υπουργού των Εξωτερικών.
Η εκλογή Παπούλια στο ανώτατο αξίωμα έγινε στις 8 Φεβρουαρίου του 2005.
Βεβαίως όπως σε κάθε τέτοια περίπτωση υπήρχε ένα σχετικό παρασκήνιο. Το παρασκήνιο παίζει πάντοτε τον δικό του ρόλο αν θυμηθούμε τα όσα είχαν προηγηθεί στον εμπαιγμό από τον Ανδρέα Παπανδρέου του Κωνσταντίνου Καραμανλή όταν για την θέση του υποψηφίου Προέδρου είχε αποφασιστεί από το ΠΑΣΟΚ η επιλογή Σαρτζετάκη, παρά τις διαβεβαιώσεις που είχαν δοθεί στον απερχόμενο Πρόεδρο για την ανανέωση της θητείας του. Διότι δυνητικοί υποψήφιοι ήταν και τρεις άλλες προσωπικότητες της δημόσιας ζωής. Ο Απόστολος Κακλαμάνης, πρώην Πρόεδρος της Βουλής, ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ Νίκος Κωνσταντόπουλος και ο Λουκάς Παπαδήμος που αρκετά χρόνια μετά διετέλεσε και πρωθυπουργός κοινής αποδοχής σε μία κυβέρνηση ειδικού σκοπού. Την εποχή μάλιστα εκείνη των διαβουλεύσεων για το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας, εμφανιζόταν ως ένα από τα φαβορί ο Νίκος Κωνσταντόπουλος προς τον οποίον έτρεφε συμπάθεια ο Κώστας Καραμανλής.
Ένα πολύ διεισδυτικό ρεπορτάζ για τα όσα είχαν γίνει τότε μέχρι να καταλήξει ο Καραμανλής στον Κάρολο Παπούλια είχαν δημοσιεύσει μετά την εκλογή του τα ΝΕΑ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ εκείνο είχε προηγηθεί μία στοιχειώδης συνεννόηση Καραμανλή και Παπούλια για μια συναινετική προσέγγιση στα εθνικά θέματα, για τα οποία άλλωστε και οι δύο άνδρες είχαν εκδηλωμένη την ευαισθησία τους. Όπως προαναφέρθηκε ο Κάρολος Παπούλιας είχε διατελέσει επί σειράν ετών υπουργός των Εξωτερικών στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου. Το ρεπορτάζ εκείνο ανέφερε επίσης ότι την απόφαση Καραμανλή την ήξεραν μόνο δύο πολύ στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, ο Δημήτρης Σιούφας, μετέπειτα Πρόεδρος της Βουλής και ο Γιώργος Σουφλιάς
«Ο κ. Παπούλιας, από την πλευρά του, ενημέρωσε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Γιώργο Παπανδρέου. Κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν ότι καθ όλη τη διάρκεια των συζητήσεων δεν υπήρξε καμία συνεννόηση ανάμεσα στον Κώστα Καραμανλή και τον Γιώργο Παπανδρέου για το θέμα αυτό.
Το τοπίο για την επιλογή του κ. Παπούλια άρχισε να ξεκαθαρίζει στις αρχές του δεύτερου δεκαπενθημέρου του Νοεμβρίου και αφού ο πρωθυπουργός είχε αποφασίσει ότι δεν θα πάει σε εκλογές.
Πριν τη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής, στις 18 Νοεμβρίου, ο Κ. Καραμανλής είχε συνάντηση με τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γιώργο Σουφλιά, κατά την οποία οι δύο άνδρες συμφώνησαν ότι στρατηγικά συμφέρει τη ΝΔ να προτείνει για την Προεδρία της Δημοκρατίας πρόσωπο από το χώρο του ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Σουφλιάς φέρεται, μάλιστα, να συνέστησε στον πρωθυπουργό να ανακοινώσει το όνομα του υποψηφίου Προέδρου εντός Δεκεμβρίου».
Την απόφαση του αυτή ο Καραμανλής την είχε μετρήσει πολύ παρά το γεγονός ότι επιθυμούσε να κάνει την πολιτική υπέρβαση. Προς τον σκοπό αυτό, μέσω δημοσκοπήσεων είχε επιχειρήσει να διαγνώσει και τις προθέσεις του εκλογικού σώματος. Ηταν φυσικό με βάση το παρελθόν αντιπαράθεσης των δύο μεγάλων κομμάτων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να προκύψει ότι η βάση της ΝΔ δεν έβλεπε με συμπάθεια τον Απόστολο Κακλαμάνη. Του καταλογιζόταν στην συνείδηση των ψηφοφόρων της ΝΔ ότι προερχόταν από το βαθύ ΠΑΣΟΚ και πάντως δεν είχε την απήχηση γενικά στον κόσμο της δεξιάς και κεντροδεξιάς που, αντιθέτως είχε το πρόσωπο του Κάρολου Παπούλια. Ο Κωνσταντόπουλος από την άλλη ενώ γινόταν αποδεκτός από την βάση της ΝΔ ως μετριοπαθής αριστερός, εν τούτοις δεν γινόταν πλήρως αποδεκτός από την βάση του ΠΑΣΟΚ, οπότε δεν συνέβαλε στο συναινετικό κλίμα. Και στις δύο πάντως περιπτώσεις λαμβανόταν υπόψιν, ιδίως όσον αφορά στον Κωνσταντόπουλο μία ενδεχόμενη δυσφορία της αμερικανικής πλευράς, να είναι Πρόεδρος Δημοκρατίας μιας χώρας του ΝΑΤΟ και συμμάχου των ΗΠΑ κάποιος αριστερός πολιτικός.
Το επείγον της απόφασης Καραμανλή για το πρόσωπο του Προέδρου, το υπαγόρευαν ορισμένα εκκρεμή ζητήματα πολιτικής, όπως ήταν ο βασικός μέτοχος στα ΜΜΕ, ο προϋπολογισμός αλλά και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Μετά από αυτό το παρασκήνιο στις 12 Δεκεμβρίου του 2004 ο Καραμανλής κάλεσε Σιούφα και Παυλόπουλο για να κανονίσουν πως θα ανακοινωνόταν η υποψηφιότητα Παπούλια. Και το απόγευμα της ίδιας ημέρας τηλεφώνησε στον Παπούλια για να του ανακοινώσει την απόφαση της κυβέρνησης.
Η ψηφοφορία στην Βουλή έγινε δύο μήνες περίπου μετά και συγκεκριμένα στις 8 Φεβρουαρίου του 2005. Ο Κάρολος Παπούλιας συγκέντρωσε 279 ψήφους –ένας αριθμός ρεκόρ για εκλογή Προέδρου στα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Ήταν ψήφοι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Οι αριστεροί ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ είχαν ψηφίσει «παρών».
