Μπορεί η Βρετανία να αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου 2020, αλλά το Πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία είχε προκαλέσει από τότε πλήθος διαφωνιών
Νωρίς το απόγευμα της Δευτέρας, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανακοίνωσαν ότι κατέληξαν σε μια νέα συμφωνία, με στόχο τη διόρθωση των προβλημάτων στη Βόρεια Ιρλανδία μετά το Brexit.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης που οδήγησε στη συμφωνία, ο Ρίσι Σούνακ και η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν μίλησαν για «ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις του Λονδίνου με την Ευρωπαϊκή Ενωση», καθώς και για μια συμφωνία που «σέβεται και προστατεύει και τις δύο αγορές».
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη, ωστόσο το BBC δίνει μια πληρέστερη εικόνα για το τι περιλαμβάνεται σε αυτή. Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, λοιπόν, η συμφωνία, που ονομάζεται «Windsor Framework», αφορά, μεταξύ άλλων, στη διευκόλυνση της εμπορικής διακίνησης προϊόντων και αγαθών από την ΕΕ και τη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία στην μετά Brexit εποχή.
«Πράσινες» και «κόκκινες» λωρίδες για τη διακίνηση προϊόντων προς τη Βόρεια Ιρλανδία
Σύμφωνα με τη νέα συμφωνία, λοιπόν, τα εμπορεύματα από τη Μεγάλη Βρετανία με προορισμό τη Βόρεια Ιρλανδία θα ταξιδεύουν μέσω μιας νέας «πράσινης λωρίδας», με ξεχωριστή «κόκκινη λωρίδα» για τα εμπορεύματα εκείνα που ενδέχεται να ταξιδέψουν και στην ΕΕ.
Ο Σούνακ είπε ότι «η φορτική τελωνειακή γραφειοκρατία» στα προϊόντα που διέρχονται από την πράσινη λωρίδα θα καταργηθεί, γεγονός που, σύμφωνα με τον ίδιο, σημαίνει ότι τα τρόφιμα που διατίθενται στα ράφια των σούπερ μάρκετ στη Μεγάλη Βρετανία θα είναι διαθέσιμα και στη Βόρεια Ιρλανδία. Οι εξαγωγείς που χρησιμοποιούν την πράσινη λωρίδα θα υποβάλλονται στην ελάχιστη δυνατή γραφειοκρατία.
Διαθέσιμα και στην Βόρεια Ιρλανδία τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο
Το «Windsor Framework» καταργεί, επίσης, τις «επώδυνες απαιτήσεις» για τη μετακίνηση κατοικίδιων ζώων. Επιπλέον, τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί για χρήση από τη ρυθμιστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου, θα είναι διαθέσιμα σε φαρμακεία και νοσοκομεία της Βόρειας Ιρλανδίας.
Ακόμη, σύμφωνα με τον Σούνακ, τα άτομα που στέλνουν δέματα σε φίλους ή συγγενείς ή κάνουν αγορές μέσω διαδικτύου στη Βόρεια Ιρλανδία δεν θα χρειάζεται να συμπληρώσουν τελωνειακά έγγραφα.
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, οι κανόνες της ΕΕ για τον ΦΠΑ θα μπορούσαν να εφαρμόζονται και στη Βόρεια Ιρλανδία. Η νέα συμφωνία, όμως, ορίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει τη δυνατότητα να κάνει κρίσιμες αλλαγές στον ΦΠΑ, οι οποίες θα αφορούν και το Μπέλφαστ. Για παράδειγμα, εάν η κυβέρνηση αυξήσει ή μειώσει τον φόρο στο αλκοόλ, αυτό θα ισχύει και για τις παμπ στη Βόρεια Ιρλανδία καθώς και στο υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο.
Δυνατότητα για «φρένο έκτακτης ανάγκης» από το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, κάποιοι από τους νόμους της ΕΕ εφαρμόζονται στη Βόρεια Ιρλανδία, αλλά οι πολιτικοί δεν είχαν επίσημο τρόπο να επηρεάσουν τους κανόνες
Από εδώ και στο εξής, η νομοθεσία της ΕΕ που θα εφαρμόζεται στη Βόρεια Ιρλανδία στο πλαίσιο της συμφωνίας θα είναι η ελάχιστη απαραίτητη ώστε να αποφευχθούν οι σκληροί συνοριακοί έλεγχοι με την Ιρλανδία και για να επιτραπεί στις επιχειρήσεις της Βόρειας Ιρλανδίας να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ.
Η νέα συμφωνία δίνει στο Στόρμοντ, το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας, τη δυνατότητα να ασκήσει «φρένο έκτακτης ανάγκης», εάν δηλαδή διαφωνεί με έναν νόμο της ΕΕ για τα αγαθά που «θα είχε σημαντικές και διαρκείς επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή».
Εάν ασκηθεί το βέτο, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορούσε με τη σειρά της να ασκήσει βέτο στους νέους νόμους της ΕΕ. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει καταστεί σαφές τι θα συνέβαινε εάν το Ηνωμένο Βασίλειο ασκούσε αντίστοιχο βέτο.
