Γνωστός για το χαρακτηριστικό πλατινέ ξανθό χτένισμά του και την επιθετική του αντι-ισλαμική και αντιμεταναστευτική ρητορική, ο Γκερτ Βίλντερς έχει εκτοξευθεί από τις ολλανδικές εκλογές στο μέρος που αγαπά περισσότερο να είναι: στο επίκεντρο της προσοχής.
Προκαλώντας πολιτικό “σεισμό”, το κόμμα Ελευθερία του Βίλντερς κέρδισε τις περισσότερες ψήφους στις βουλευτικές εκλογές της χώρας, ανοίγοντας τον δρόμο στον πολιτικό να διαδραματίσει βασικό ρόλο στον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης μετά από εκλογές όπου κυριαρχούσε η συζήτηση. πάνω από τη μετανάστευση.
Στις βουλευτικές εκλογές της Ολλανδίας, ο ακροδεξιός Γκερτ Βίλντερς και το κόμμα του, το PVV, αναμένεται σύμφωνα με τα exit polls να καταλάβει 35 έδρες, υπερδιπλασιάζοντας την εκπροσώπησή του από την προηγούμενη Βουλή. Ο αριστερός συνασπισμός GL/PvdA του Φρανς Τίμερμανς έρχεται δεύτερος με 25 έδρες, ενώ το φιλελεύθερο-συντηρητικό VVD του Μαρκ Ρούτε βρίσκεται στην τρίτη θέση με 24 έδρες.
Η νίκη του Βίλντερς, ο οποίος είναι γνωστός για τις ξενοφοβικές και αντι-ισλαμικές απόψεις του, προκάλεσε σοκ στην Ευρώπη. Ο Βίλντερς, ο οποίος αποκαλείται συχνά "ο Ολλανδός Τραμπ", είναι ένας από τους πιο γνωστούς ακροδεξιούς πολιτικούς στην Ευρώπη. Η νίκη του στην Ολλανδία, ένα από τα έξι ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί πρόκληση για το ευρωπαϊκό πρότζεκτ.
Ο Βίλντερς έχει δεσμευτεί να θέσει τέλος στη μετανάστευση στην Ολλανδία και να καταργήσει τη Συμφωνία του Σένγκεν. Έχει επίσης εκφράσει την αντίθεσή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει ζητήσει την αποχώρηση της Ολλανδίας από την ΕΕ.
Η νίκη του Βίλντερς χαιρετίστηκε από άλλους ακροδεξιούς ηγέτες στην Ευρώπη, όπως ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, η Μαρίν Λε Πεν της Γαλλίας και ο Ματέο Σαλβίνι της Ιταλίας.
Ο Βίλντερς έχει υποσχεθεί στους ψηφοφόρους διεξαγωγή δεσμευτικού δημοψηφίσματος για Nexit, την έξοδο δηλαδή της Ολλανδίας από την ΕΕ και έχει ταχθεί εναντίον σειράς πολιτικών της Ένωσης, όπως εκείνες για το μεταναστευτικό/προσφυγικό και την κλιματική αλλαγή.
«Η ελπίδα των Ολλανδών είναι να ανακτήσουν τη χώρα τους», είπε ο Βίλντερς μετά την ανακοίνωση του exit poll από το κρατικό δίκτυο NOS.
Ποιος είναι ο Βίλντερς
Γεννημένος το 1963 στο νότιο Βένλο, κοντά στα γερμανικά σύνορα, ο Βίλντερς μεγάλωσε σε μια καθολική οικογένεια με τον αδερφό του και τις δύο αδερφές του. Μπήκε στην πολιτική ως μέλος του Λαϊκού Κόμματος για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD), αλλά εγκατέλειψε αυτό που έβλεπε ως ήπια στάση του κόμματος για το Ισλάμ και τη μετανάστευση.
Ίδρυσε το κόμμα Ελευθερία (PVV) το 2004, τοποθετώντας τις αντι-ισλαμικές πολιτικές στην καρδιά του κόμματός του.
Ο 60χρονος Βίλντερς έχει σταθερή παρουσία εδώ και δεκαετίες στην ολλανδική πολιτική σκηνή για δεκαετίες. Ξεκίνησε την καριέρα του ως μέλος της φιλελεύθερης ομάδας του απερχόμενου πρωθυπουργού Ρούτε, αλλά ανεξαρτητοποιήθηκε και αργότερα ίδρυσε το αντιμεταναστευτικό Κόμμα Ελευθερίας, γνωστό ως PVV στην Ολλανδία.
Ο Βίλντερς έχει αντιμετωπίσει απειλές κατά της ζωής του λόγω των αντι-ισλαμικών του απόψεων και βρισκόταν υπό αυστηρή αστυνομική προστασία από το 2004. Το 2020, ένα δικαστήριο τον έκρινε ένοχο για προσβλητικές δηλώσεις για σχόλια που έκανε για Μαροκινούς μετανάστες, αλλά οι δικαστές δεν του επέβαλαν καμία ποινή. Θεωρείται ως ο Ολλανδός εκπρόσωπος του είδους του λαϊκισμού που προωθούν ο Τραμπ ή ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι.
Πώς νίκησε ο Βίλντερς στις ολλανδικές εκλογές
Η αύξηση του αριθμού των προσφύγων μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς και το αυξανόμενο κόστος των τροφίμων και της ενέργειας, έχει τροφοδοτήσει την υποστήριξη των ακροδεξιών ομάδων σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η ακροδεξιά AfD στη Γερμανία έχει πλέον στις δημοσκοπήσεις υψηλότερα ποσοστά από οποιοδήποτε από τα κόμματα του συνασπισμού του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, ενώ η Τζιόρτζια Μελόνι ήρθε από το πουθενά για να αναλάβει την εξουσία πέρυσι στην Ιταλία.
Το μεταναστευτικό πόλωσε τη γνώμη των ψηφοφόρων στην προεκλογική καμπάνια στην Ολλανδία και ώθησε την υποστήριξη προς τον Βίλντερς, μολονότι λίγοι θεωρούσαν στην αρχή της εκστρατείας ότι συγκέντρωνε σοβαρές πιθανότητες. Ωστόσο, η Ντιλάν Γεσιλγκόζ Ζεγκέριους του πρόσφερε κάποια στιγμή σανίδα σωτηρίας λέγοντας ότι θα σκεφτόταν έναν συνασπισμό με το Κόμμα της Ελευθερίας.
Ένας άλλος υποψήφιος που συγκέντρωνε υψηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις, ο Πίτερ Όμτσιγκτ, έχασε έδαφος από τη στιγμή που εμφανίστηκε αμφιταλαντευόμενος ως προς το αν θέλει να είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας.
Ο Βίλντερς, αντίθετα, χάραξε μια πιο ρεαλιστική γραμμή, αμβλύνοντας ορισμένες από τις πιο αμφιλεγόμενες πολιτικές του και λέγοντας στους ψηφοφόρους ότι ήθελε να είναι μέρος της επόμενης κυβέρνησης. Στη συνέχεια κέρδισε τις εντυπώσεις σε τηλεοπτικά ντιμπέιτ παραμονές των εκλογών, εμφανιζόμενος πιο σίγουρος από τους αντιπάλους του.
Τι έχει υποσχεθεί ο Βίλντερς
Πέρα από την πρόταση για δεσμευτικό δημοψήφισμα για την έξοδο της Ολλανδίας από την ΕΕ ο Βίλντερς ζητά να κάνει πίσω η χώρα στις διεθνείς δεσμεύσεις της για την κλιματική αλλαγή και έχει ζητήσει δραστική μείωση στις μεταναστευτικές ροές.
Η Ολλανδία «έχει αποδυναμωθεί σοβαρά λόγω του συνεχιζόμενου τσουνάμι των αιτούντων άσυλο και της μαζικής μετανάστευσης», αναφέρει το κόμμα του στο προεκλογικό του μανιφέστο. Ο Βίλντερς έχει επίσης δεσμευτεί να σταματήσει να στέλνει βοήθεια στην Ουκρανία και ζήτησε την απαγόρευση του Κορανίου και το κλείσιμο των τζαμιών στη χώρα. Αλλά στην ομιλία του τη νύχτα των εκλογών είπε ότι είναι πρόθυμος για συμβιβασμούς, προκειμένου να εξασφαλίσει μια συμφωνία για συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού και ως εκ τούτου δεν είναι σαφές πόσες ή ποιες από αυτές τις πολιτικές θα μπορούσε να εφαρμόσει.
Η συζήτηση για κυβερνητική συμμαχία
Οι 35 έδρες που προβλέπεται να κερδίσει το Κόμμα Ελευθερίας του Βίλντερς δεν αρκούν για την απόλυτη πλειοψηφία, αφού χρειάζεται 76 στην ολλανδική Βουλή των 150 εδρών.
Μετά τα exit polls ο Βίλντερς πρότεινε έναν κεντροδεξιό συνασπισμό, που θα περιλαμβάνει το πρώην κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Ρούτε, το νεοσύστατο κεντροδεξιό «Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο» του Όμτζιγκτ και το κίνημα των Αγροτών και θα συγκέντρωναν μαζί 86 έδρες.
Αν και η Γεσιλγκόζ-Ζεγκέριους είχε δηλώσει πριν τις εκλογές, ότι θα μπορούσε να κυβερνήσει μαζί με τον Βίλντερς, τη βραδιά των εκλογών έκανε πίσω δηλώνοντας: «δεν βλέπω τον Βίλντερς να σχηματίζει κυβέρνηση, καθώς δεν μπορεί να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το παιχνίδι τώρα είναι στα δικά του χέρια και αυτός θα πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να γίνει πρωθυπουργός και να κυβερνήσει».
Το κόμμα των αγροτών δήλωσε ότι θέλει να συμμετάσχει στις συνομιλίες για τη σύμπηξη κυβερνητικού συνασπισμού. Αλλά δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι ο Βίλντερς θα κατακτήσει το πρωθυπουργικό πόστο. Το 1982, το Ολλανδικό Εργατικό Κόμμα κέρδισε τις περισσότερες έδρες, αλλά οι κεντροδεξιοί αντίπαλοί του κατέληξαν στην κεφαλή του κυβερνητικού συνασπισμού.
Ο δρόμος για τη νέα κυβέρνηση
Αν και παραδοσιακά ο επόμενος πρωθυπουργός προέρχεται από το κόμμα που κερδίζει τις περισσότερες έδρες , δεν είναι σε καμία περίπτωση δεδομένο ότι αυτό θα συμβεί τώρα στην Ολλανδία. Ο Ρούτε θα παραμείνει σε υπηρεσιακό ρόλο έως ότου ορκιστεί μια νέα κυβέρνηση, κάτι που μπορεί να μην γίνει πριν την επόμενη άνοιξη.
Το αποτέλεσμα των εκλογών, που αναμένεται να εγκαινιάσουν τον πρώτο νέο πρωθυπουργό της Ολλανδίας σε 13 χρόνια μετά από τέσσερις διαδοχικούς συνασπισμούς υπό την ηγεσία του Ρούτε, θα μπορούσε να οδηγήσει σε «συνταγματικό αδιέξοδο», δήλωσε η Κέιτ Πάρκερ του Economist Intelligence Unit. Οι αναλυτές έχουν προβλέψει ότι οι διαπραγματεύσεις για τον συνασπισμό θα μπορούσαν να αποδειχθούν ακόμη πιο μακροχρόνιες και πιο περίπλοκες από ό,τι μετά τις προηγούμενες εκλογές του 2021, όταν τέσσερις εταίροι του συνασπισμού χρειάστηκαν ρεκόρ 271 ημερών για να καταλήξουν σε μια συμφωνία.
