Τέσσερις χώρες ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Ενωση να μην προχωρήσει σε ένα σχέδιο για να καταστήσει ορισμένα έργα φυσικού αερίου επιλέξιμα για την πολυπόθητη πράσινη ατζέντα της, σε μια έκκληση της τελευταίας στιγμής, υπογραμμίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης της ενεργειακής μετάβασης.
Σε επιστολή που εστάλη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Σουηδία και η Δανία υποστήριξαν ότι υπάρχει έλλειψη επιστημονικών στοιχείων για να συμπεριληφθεί το αέριο στη λεγόμενη ταξινόμηση. Οι τέσσερις χώρες ζήτησαν από την Κομισιόν να επανεξετάσει το σχέδιο, μόλις μία ημέρα πριν από την πιθανή έγκρισή του, ύστερα από διαβουλεύσεις με ειδικούς και κράτη-μέλη.
Η ενεργειακή κρίση
Οι χώρες σε όλο τον κόσμο προσβλέπουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση για κατευθυντήριες γραμμές ως προς τον τρόπο διαχείρισης της οικονομίας στη φάση της μείωσης των εκπομπών ρύπων, την αποκαλούμενη «πράσινη μετάβαση». Ωστόσο, οι συναφείς αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν σε μια ιδιάζουσα συνθήκη για όλη τη Γηραιά Ηπειρο. Αυτή τη στιγμή, μια μεγάλη ενεργειακή κρίση εξελίσσεται σε όλη την Ευρώπη, οπότε και οι αντίστοιχες κυβερνήσεις πλέον δείχνουν μεγαλύτερη προθυμία να εντάξουν «αμφιλεγόμενες» μορφές ενέργειας με κριτήριο τους ρύπους και τα απόβλητα, που δημιουργούν, στην όλη μεταβατική διαδικασία.
Και αυτό σημαίνει πως θα θεωρήσουν το φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια ως βασικά στοιχεία για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, μια κίνηση η οποία δέχεται σφοδρή κριτική από περιβαλλοντικές οργανώσεις, ομάδες και επιστήμονες, ενώ τον σκεπτικισμό τους διατυπώνουν και επενδυτικοί οίκοι. Προσφάτως, η Νότια Κορέα δέχθηκε πυρά επειδή συμπεριέλαβε το φυσικό αέριο στην ταξινόμησή της.
Ζητούν να μη συμπεριληφθεί στην ταξινόμηση που ανοίγει τον δρόμο για τη χρηματοδότηση μονάδων αερίου.
«Καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μη συμπεριλάβει καμία δραστηριότητα ορυκτών καυσίμων ως βιώσιμη στην τρέχουσα ταξινόμηση, εφόσον αυτές οι δραστηριότητες δεν υπόκεινται στα ίδια πρότυπα με άλλες ενεργειακές τεχνολογίες», ανέφεραν στη σχετική επιστολή τους οι υπουργοί Ενέργειας των προαναφερθεισών τεσσάρων χωρών.
Θα πρέπει να επισημανθεί πως η ενεργειακή κρίση προέβαλε τις προκλήσεις που δημιουργούνται από τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και της πυρηνικής ενέργειας, και τη συνεπαγόμενη εξάρτηση από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προτού, όμως, να είναι εύκολα διαθέσιμες είτε οι μπαταρίες είτε άλλες μέθοδοι αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας. Συν τοις άλλοις, το φυσικό αέριο θεωρείται ένας τρόπος να βοηθηθούν οι φτωχότερες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως είναι, λόγου χάριν, η Πολωνία, ώστε να μπορέσουν να απογαλακτιστούν από τον γαιάνθρακα. Ο τελευταίος ρυπαίνει πολύ περισσότερο εάν συγκριθεί με το τι εκπέμπει στην ατμόσφαιρα το φυσικό αέριο. Οι ενστάσεις ως προς τη συμπερίληψη του φυσικού αερίου στα δυνητικώς χρηματοδοτούμενα έργα για την πράσινη μετάβαση μπορεί να διακυβεύσει τον σχεδιασμό της Κομισιόν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την πιθανότητα να δώσει «πράσινο διαβατήριο» σε ορισμένα έργα φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας, εφόσον εγκριθούν έως το 2030 και το 2045 αντίστοιχα, και συμμορφώνονται με άλλες προδιαγραφές εκπομπών ρύπων και μεταβατικών κριτηρίων, όπως η αντικατάσταση σταθμών παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με καύση γαιάνθρακα.
Δύσκολο το μπλόκο
Από τη στιγμή πάντως που θα εγκριθούν, τα κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν τη δυνατότητα να μπλοκάρουν τις προτάσεις, αλλά δεν θα είναι εύκολο. Τουλάχιστον 20 από τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το 65% του πληθυσμού της, θα πρέπει να συνενωθούν ενάντια στο σχέδιο. Ομοίως, η πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε επίσης να ασκήσει βέτο, αν και είναι απίθανο να διαμορφωθεί η επαρκής πλειοψηφία.
Την περασμένη εβδομάδα, η Πλατφόρμα για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση, μία από τις δύο ομάδες των οποίων την τεχνογνωσία και τις συμβουλές ζήτησε η Επιτροπή, επέκρινε τα σχέδια για το φυσικό αέριο, ισχυριζόμενη ότι θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τον στόχο της Ε.Ε. για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί πως ενστάσεις διατυπώνει κι ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός επενδυτικών ομίλων και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, διότι έχουν δηλώσει ότι πιθανότατα θα αποφύγουν τη χρηματοδότηση αυτών των τεχνολογιών του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας.
