Η καινοτόμος επιχειρηματικότητα και η αξιοποίηση της επιστημονικής έρευνας συγκροτούν ένα πεδίο δράσης που αυξάνει σημαντικά τις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας για τη χώρα μας.
Νεοφυείς επιχειρήσεις που σε σύντομο χρονικό διάστημα αποβαίνουν οικονομικά βιώσιμες, δημιουργώντας μία πελατειακή βάση καθώς και προϋποθέσεις για διεθνή επέκταση, δείχνουν τον δρόμο της επιτυχίας και χαρακτηρίζονται ως «γρήγορες νίκες» (quick wins).
Η επίτευξη γρήγορων αποτελεσμάτων ενισχύει την αισιοδοξία των εμπλεκομένων μερών και συμβάλλει στην εμπέδωση της πεποίθησης ότι οι επιχειρηματικές προσπάθειες μπορούν να τελεσφορήσουν και οι επενδύσεις να αποδώσουν σύντομα καρπούς.
Προϋπόθεση για γρήγορα αποτελέσματα από την αξιοποίηση της έρευνας είναι ο εντοπισμός των ώριμων τεχνολογιών μέσα από τη διαδικασία της πλήρους χαρτογράφησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγονται στα ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα και τα ερευνητικά κέντρα.
Ξεκινώντας από μια ιδέα, η ωριμότητα μιας τεχνολογίας επιτυγχάνεται όταν α) περάσει από αλλεπάλληλους κύκλους ανάπτυξης, β) επικυρωθεί πειραματικά στο εργαστήριο, γ) προβληθεί και αξιολογηθεί σε σχετικό επιχειρηματικό περιβάλλον και δ) βελτιωθεί βάσει ανατροφοδότησης από τους πιθανούς πελάτες, μέχρι να καταστεί λειτουργική σε πραγματικές συνθήκες.
Παραδείγματα τεχνολογίας είναι οι τεχνολογίες τροφίμων (π.χ. εναλλακτικές πρωτεΐνες), υλικών (π.χ. υλικά δύο διαστάσεων), ενέργειας (π.χ. οικιακοί συσσωρευτές), τεχνητής νοημοσύνης (π.χ. αυτόνομα οχήματα). Τι σημαίνει, όμως, στην πράξη η έννοια της ωριμότητας μιας τεχνολογίας και πώς μπορεί να αξιολογηθεί;
Ξεκινώντας από μια ιδέα, η ωριμότητα μιας τεχνολογίας επιτυγχάνεται όταν α) περάσει από αλλεπάλληλους κύκλους ανάπτυξης, β) επικυρωθεί πειραματικά στο εργαστήριο, γ) προβληθεί και αξιολογηθεί σε σχετικό επιχειρηματικό περιβάλλον και δ) βελτιωθεί βάσει ανατροφοδότησης από τους πιθανούς πελάτες, μέχρι να καταστεί λειτουργική σε πραγματικές συνθήκες.
Η αξιολόγηση του επιπέδου ωριμότητας μιας τεχνολογίας δεν είναι ένα καινούργιο ζητούμενο. Επισημαίνουμε δύο βασικούς τρόπους, με τους οποίους καθίσταται εφικτή.
Πρώτον, η NASA έχει εδώ και δεκαετίες δημιουργήσει την κλίμακα TRL (Technology Readiness Level), η οποία έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον προσδιορισμό του επιπέδου τεχνολογικής ετοιμότητας ενός προϊόντος.
Δεύτερον, η ωριμότητα μιας τεχνολογίας μπορεί να αξιολογηθεί με βάση την εγγύτητα στην προϊοντοποίηση, δηλαδή τον μετασχηματισμό της σε επιχειρηματικά αξιοποιήσιμο προϊόν. Η προϊοντοποίηση ξεκινά από ένα πρωτότυπο (ένα πρώιμο μοντέλο του προϊόντος, προκειμένου να δοκιμαστεί και να λάβει σχόλια από τους ενδιαφερόμενους) και εξελίσσεται σε ένα ελάχιστο βιώσιμο προϊόν (μία βασική αλλά απτή και επαρκής μορφή του προϊόντος, που μπορεί να μπει σε συσκευασία, να τιμολογηθεί και να επικοινωνηθεί στους πρώτους πελάτες).
Καίρια επιδίωξη της Κυβέρνησης είναι να αποτελέσουν τα ερευνητικά αποτελέσματα –και μάλιστα τα ώριμα– βάση για την ανάπτυξη ανταγωνιστικών καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, που μπορούν να απευθυνθούν στις διεθνείς αγορές, αλλάζοντας το τοπίο για την απασχόληση νέων επιστημόνων και δημιουργώντας υπεραξία για τον τόπο. Εξάλλου, σύμφωνα με τη ρήση που αποδίδεται στον Victor Hugo, «τίποτα δεν μπορεί να αντισταθεί σε μια ιδέα που έχει έρθει η ώρα της».
του Χρήστου Ταραντίλη
*Ο Χρήστος Ταραντίλης είναι βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ., πρόεδρος της Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής και καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
