Η στιχομυθία σοκάρει: «Μα κύριε είναι αμερικανικό πλοίο».
«Μην σας νοιάζει χτυπήστε το»! Τελικά ήταν λάθος η επίθεση στο «Liberty» ή πονηρό χτύπημα; Οι 34 νεκροί δεν έμαθαν κι ούτε θα μάθουν ποτέ…
Ήταν 8 Ιουνίου, μια μέρα σαν σήμερα δηλαδή, του 1967. Ο Πόλεμος των 6 Ημερών μετρούσε την 4η μέρα του. Τότε ήταν που μαχητικά αεροσκάφη της ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας και τορπιλάκατοι του ισραηλινού Πολεμικού Ναυτικού επιτίθενται στο αμερικανικό πλοίο έρευνας του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ USS Liberty. Απολογισμός; 34 νεκροί! Και 171 τραυματίες!
Η κολοσσιαία ναυτιλιακή εταιρεία που μετρούσε δεκάδες τραγωδίες: Πολύνεκρες βυθίσεις, συγκρούσεις, προσαράξεις και ένα ιστορικό ναυάγιο
Το USS Liberty είχε αποκτηθεί από το Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών και είχε μετατραπεί σε πλοίο βοηθητικής τεχνικής έρευνας, ονομασία κάλυψης για κατασκοπικά πλοία της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA). Το USS Liberty άρχισε τα υπηρεσιακά ταξίδια του το 1965 από τα ύδατα στα ανοιχτά της δυτικής Αφρικής.
Ο Πόλεμος των 6 Ημερών διεξήχθη μεταξύ του Ισραήλ και συνασπισμού αραβικών κρατών, κυρίως Αιγύπτου, Συρίας και Ιορδανίας, από τις 5 έως τις 10 Ιουνίου του 1967. Κατά τη διάρκεια αυτού του Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής διατήρησαν καθεστώς ουδέτερης χώρας. Αρκετές ημέρες πριν από την έναρξη του πολέμου, το USS Liberty διατάχθηκε να προχωρήσει στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου για να εκτελέσει μια αποστολή συλλογής πληροφοριών σημάτων σε διεθνή ύδατα κοντά στη βόρεια ακτή του Σινά, στην Αίγυπτο.
Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, κατά την έναρξη του πολέμου, ο στρατηγός Γιτζάκ Ράμπιν, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Ισραήλ, ενημέρωσε τον αμερικανό ναυτικό ακόλουθο στο Τελ Αβίβ, Έρνστ Καρλ Καστλ, ότι το Ισραήλ θα υπερασπιζόταν τα χωρικά του ύδατα με κάθε μέσο που είχε στη διάθεσή του, και δεν θα δίσταζε ακόμα και να βυθίσει άγνωστο - ύποπτο πλοίο και επιπλέον ζήτησε από τις ΗΠΑ να κρατήσουν τα πλοία τους μακριά από τις ακτές του Ισραήλ ή τουλάχιστον να ενημερώνουν για τις ακριβείς θέσεις τους.
Νωρίς το πρωί στις 8 Ιουνίου, το Πεντάγωνο εξέδωσε διαταγή προς το αρχηγείο του 6ου Στόλου να ενημερώσει το «Liberty» να μην πλησιάσει σε απόσταση 100 ναυτικών μιλίων προς το Ισραήλ, τη Συρία ή την ακτή του Σινά. Το «Liberty», για πολλούς λόγους, δεν έλαβε ποτέ αυτή τη διαταγή.
Το «Liberty» έπλεε 14 ναυτικά μίλια από τις ακτές της χερσονήσου του Σινά, όταν δέχτηκε την επίθεση. Η συνδυασμένη αεροπορική και θαλάσσια επίθεση σκότωσε 34 μέλη του πληρώματος (αξιωματικούς και ναύτες, δύο πεζοναύτες και έναν πολίτη - υπάλληλο της NSA), ενώ τραυμάτισε 171 μέλη του πληρώματος και προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο πλοίο.
Μυστικές έρευνες και συγγνώμη
Οι διαδικασίες έρευνας του Ανακριτικού του Πολεμικού Ναυτικού, μετά το περιστατικό, διεξήχθησαν κάτω από απόλυτη μυστικότητα, και οι επιζώντες που επέβαιναν στο πλοίο έλαβαν αυστηρή διαταγή η οποία τους απαγόρευε να μιλήσουν ποτέ για όσα συνέβησαν εκείνη την ημέρα.
Το Ισραήλ ζήτησε συγγνώμη και κατέβαλε αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων. Λίγες ημέρες μετά ισραηλινές και αμερικανικές εξεταστικές επιτροπές αποφάνθηκαν ότι η επίθεση προκλήθηκε από «λάθος». Αλλά φυσικά, όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοια γεγονότα, μέχρι και σήμερα υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι το Ισραήλ επιτέθηκε στο πλοίο εσκεμμένα με κακόβουλη πρόθεση.
Θεωρία συνωμοσίας; Απλή υποψία; Πείτε το όπως θέλετε. Ένα βιβλίο που εκδόθηκε τον Μάιο του 2017 στις Ηνωμένες Πολιτείες (οι συγγραφείς του έχουν συμπεριλάβει μαρτυρίες πολλών επιζώντων) γράφει ότι «η αλήθεια λέγεται πιο ξεκάθαρα από ποτέ και η πραγματική ιστορία αποκαλύπτεται». Οι 302 σελίδες του βιβλίου «Remember the Liberty!: Almost Sunk by Treason on the High Seas» περιλαμβάνουν αρκετά ντοκουμέντα, μαρτυρίες, επιχειρήματα και πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν 50 χρόνια από το τραγικό συμβάν.
Μερικές από τις θεωρίες που κυκλοφορούσαν ευρέως σχετικά με το «Liberty» ήταν ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ συνωμότησαν για να χτυπηθεί το πλοίο ώστε να καταστρέψουν στοιχεία που αποδείκνυαν, ότι οι ΗΠΑ βοηθούσαν το Ισραήλ, ή ότι οι Ισραηλινοί προσπάθησαν να καταστρέψουν το πλοίο επειδή υπέκλεψε ισραηλινά σήματα από τα οποία ξεγελάστηκε η Ιορδανία και μπήκε στον πόλεμο.
Ο πρόεδρος Τζόνσον κάτι έκρυψε...
Η ουσία από την έρευνα των συγγραφέων είναι ότι ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Λίντον Τζόνσον ήταν πίσω από την επίθεση, σε μια προσπάθεια να κατηγορήσει τον τότε πρόεδρο της Αιγύπτου Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ και οι ΗΠΑ να αποκτήσουν μια δικαιολογία που θα τους επέτρεπε να συμμετάσχουν στον Πόλεμο των Έξι Ημερών.
Άλλωστε παλιά συνταγή και πετυχημένη: βύθιση Λουζιτάνια και οι ΗΠΑ στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, απρόκλητο χτύπημα στο Περλ Χάρμπορ και οι ΗΠΑ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το βιβλίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, έγγραφο της CIA που εξακολουθεί να είναι μερικώς λογοκριμένο. Στο έγγραφο, το οποίο βρίσκεται επίσης στον επίσημο ιστότοπο της CIA, μια ανώνυμη πηγή αναφέρεται ότι είπε: «Είπαν ότι ο (τότε υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Μοσέ) Νταγιάν διέταξε προσωπικά την επίθεση στο πλοίο και ότι ένας από τους στρατηγούς του εναντιώθηκε κατηγορηματικά: «Αυτό είναι καθαρή δολοφονία», είπε δίχως να του δώσουν σημασία.
Επίσης στο βιβλίο παρατίθεται μια ιστορία που αναφέρθηκε από τον πρώην πρεσβευτή των ΗΠΑ στον Λίβανο Ντουάιτ Πόρτερ, ο οποίος αφηγήθηκε τη συνομιλία μεταξύ ενός ισραηλινού πιλότου και της αίθουσας επιχειρήσεων της Πολεμικής Αεροπορίας του Ισραήλ:
Ισραηλινός πιλότος προς την αίθουσα επιχειρήσεων: Είναι ένα αμερικανικό πλοίο. Θέλετε ακόμα να επιτεθούμε;
Αίθουσα επιχειρήσεων προς τον ισραηλινό πιλότο: Ναι, ακολουθήστε τις εντολές.
Ισραηλινός πιλότος: Αλλά κύριε, είναι αμερικανικό πλοίο - βλέπω καθαρά τη σημαία!
Αίθουσα επιχειρήσεων: Δεν πειράζει. Χτύπα το!
Με τα χρόνια, έχουν προκύψει διάφορα στοιχεία, που φαίνεται να υποστηρίζουν τον ισχυρισμό του Ισραήλ ότι το πλοίο χτυπήθηκε κατά λάθος. Ωστόσο, μια σειρά από ερωτήματα εξακολουθούν να αιωρούνται πάνω από την υπόθεση και αυτά να τροφοδοτούν τις θεωρίες συνωμοσίας, που γιγαντώνονται χρόνο με τον χρόνο…
